Wprowadzenie
Epidemia zaburzeń lękowych, somatyzacji, konfliktów na świecie czy pandemia COVID-19 bez wątpienia wywarła głęboki wpływ na nasze życie i sposób pracy, zmuszając nas do przyjęcia nowych realiów, które wcześniej byłyby nie do pomyślenia. To globalne wyzwanie stało się katalizatorem zmian, prowadząc do integracji nowatorskich podejść i metod w różnych dziedzinach, w tym w psychoterapii. Jednym z takich podejść jest Intensywna Krótkoterminowa Psychoterapia Dynamiczna (ISTDP), która zyskała na popularności i znaczeniu w kontekście efektywności, intensywności oraz skracania czasu trwana terapii.
Znaczenie pandemii COVID-19 w kontekście terapii ISTDP
Pandemia COVID-19 zmusiła terapeutów do adaptacji swoich metod pracy, w tym do korzystania z technologii w codziennej praktyce. Nagrywanie sesji, które od 60 lat ubiegłego wieku było standardem w ISTDP, obecnie staje się powszechną praktyką również w innych podejściach terapeutycznych. Nagrania wideo sesji z pacjentami umożliwiają precyzyjną analizę interakcji między terapeutą a pacjentem. Dzięki temu możliwe jest dokładne monitorowanie postępów terapii oraz identyfikowanie kluczowych momentów, które wymagają dalszej pracy.
Integracja koncepcji Singularity w psychoterapii
W psychoterapii, termin „Singularity” odnosi się do nieprzewidywalnych zmian, które mają znaczący wpływ na proces terapeutyczny. Historia pokazuje, że takie momenty transformacji często wynikają z kryzysów, które zmuszają do wprowadzenia innowacyjnych rozwiązań. Dynamicznie zmieniające się otoczenie i potrzeby naszych pacjentów są ważnymi czynnikami, które przyczyniły się do radykalnych zmian w sposobie pracy terapeutów, widoczny jest wzrost znaczenia dynamicznych terapii strukturalnych opartych na doświadczaniu w tu i teraz. ISTDP, poprzez swoją strukturalną analizę i celową praktykę, idealnie wpisuje się w koncepcję Singularity, umożliwiając skuteczne przekształcanie kryzysów w konstruktywne zmiany.
Rola technologii w nowoczesnej psychoterapii
Nagrywanie sesji terapeutycznych stało się kluczowym elementem pracy nie tylko w podejściu ISTDP. Dzięki temu terapeuci mogą dokonywać dokładnej analizy interakcji sekunda po sekudzie, co pozwala na lepsze zrozumienie nieświadomych procesów u pacjentów. Taka szczegółowa analiza jest niezbędna do skutecznego uczenia się i doskonalenia metod ISTDP. Terapeuci mogą również korzystać z technologii do prowadzenia sesji online, a następnie ich analizy modelami AI, sprawdzając efektywność procesu terapeutycznego, współpracownicy Centrum ISTDP obecnie pracuje nad takimi modelami analizy nagrań pracy z pacjentami. Współpracujemy również przy tym projekcie z naszymi koleżankami i kolegami z całego świata.
Związek ISTDP z cyklem jakości Deminga (PDSA)
Terapia ISTDP, poprzez swoją praktykę formułowania interwencji z chwili na chwilę, w zależności od reakcji i stanu pacjenta w Tu i Teraz jest zbliżona do koncepcji cyklu jakości Deminga (PDSA: Plan-Do-Study-Act), który jest stosowany w różnych systemach poprawy jakości procesów. Okazuje się, że to podejście jest idealnym rozwiązaniem w formach terapii opartych na doświadczaniu. W ramach tego podejścia terapeuta planuje swoją pracę na podstawie wstępnej analizy, realizuje interwencje, bada ich efekty, a następnie wprowadza niezbędne modyfikacje w danej chwili, gdzie kluczowa jest szybkość oraz adekwatna intensywność reakcji terapeuty na stan pacjenta. Taka strukturalna analiza i ciągłe doskonalenie są kluczowe dla skuteczności terapii ISTDP, umożliwiając precyzyjne dostosowywanie metod do potrzeb pacjenta.
Wpływ kryzysów na rozwój ISTDP
Szereg wyzwań, kryzysów takich jak wojna czy pandemia COVID-19 przyczyniła się do wzrostu liczby osób szukających pomocy psychoterapeutycznej, co jest rezultatem również mniejszej stygmatyzacji wizyt u psychiatrów czy psychoterapeutów, jak i z większej otwartości na sięganie po profesjonalną pomoc. Wzrost ten jest także efektem rosnących wymagań i wyzwań mobilizujących lęk, który zmusił wiele osób do zmierzenia się z wcześniej ignorowanymi problemami, bolesnymi emocjami i traumami. Obecnie, terapeuci ISTDP, nie tylko z naszego Centrum ISTDP zauważają zwiększone zainteresowanie swoimi usługami, co jest dowodem na rosnącą potrzebę skutecznych metod terapeutycznych w obliczu globalnych wyzwań.
Zastosowanie ISTDP w praktyce
W pracy z pacjentami, ISTDP koncentruje się na restrukturyzacji mechanizmów obronnych i wzorców funkcjonowania, które wykształciły się we wcześniejszych latach życia pacjentów. Terapeuci pomagają pacjentom przepracować nieprzetworzone uczucia, które są źródłem nieuświadomionego lęku. Dzięki celowej praktyce i precyzyjnej analizie, możliwe jest osiągnięcie znaczących efektów terapeutycznych w stosunkowo krótkim czasie.
Przyszłość psychoterapii w kontekście ISTDP
Obecne wydarzenia, takie jak rosnące wymagania, kruczący się rynek pracy pod wpływem rosnącej skuteczności modeli AI, pandemia COVID-19 czy wojna na Ukrainie, z pewnością przyczynią się do dalszych zmian w sposobie udzielania pomocy terapeutycznej. ISTDP, dzięki swojej elastyczności i bardzo wysokiej skuteczności mierzonej niezależnymi badaniami, ma potencjał, aby odegrać kluczową rolę w przyszłości psychoterapii. Integracja technologii, w tym nagrań wideo czy też modeli AI, ciągłe doskonalenie metod oraz adaptacja do nowych wyzwań będą kluczowe dla dalszego rozwoju tej oraz pochodnych formy strukturalnych terapii dynamicznych zorientowanych na doświadczanie i restrukturyzację wzorców przywiązania.
Wiarygodność ISTDP i Dowody badawcze
Cytując najnowsze opracowanie (03.2024) dr. Allana Abbassa, istnieje obecnie ponad 120 badań dotyczących efektywności ISTDP, w tym około 60 randomizowanych badań kontrolnych, które obejmują następujące kategorie:
- 50 badań dotyczących funkcjonalnych zaburzeń somatycznych
- 30 badań dotyczących efektywności kosztowej ISTDP
- 29 badań dotyczących złożonych, przewlekłych i opornych na leczenie grup pacjentów,
- 22 różnorodne badania, w tym 20 RTC
- 19 badań dotyczących zaburzeń lękowych,
- 5 badań dotyczących pierwszych wstępnych sesji ISTDP
Istnieje także co najmniej 20 badań, które ogólnie potwierdzają główne zasady metody i sposób jej działania.
Niezależne badania powtarzają i potwierdzają skuteczność ISTDP w zakresie leczenie opornej depresji, ciężkiej depresji, zaburzeń osobowości, przewlekłego bólu oraz lęku społecznego. Na tej podstawie metoda spełnia kryteria empirycznie potwierdzonego leczenia.
W metaanalizie z 2016 roku (American Psychology Association vol 53 strona 90) wysokie efekty terapii ISTDP na poziomie:
- Cohen-d 1,84 – leczenie zaburzeń depresyjnych
- Cohen-d 1.04 – leczenie zaburzeń osobowościowych
- Cohen-d 0,84 – leczenie zaburzeń lękowych
Dodatkowo widać pozytywny wpływ łączenia farmakoterapii z psychoterapią:
- Leczenie ISTDP bez farmakoterapii Cohen-d 1,03
- Leczenie ISTDP w połączeniu z farmakoterapią Cohen-d 1,5
Pisząc dalej za dr. Allanem Abbassem, niezależne replikacje randomizowanych badań kontrolnych ISTDP obejmują leczenie opornej depresji, ciężkiej depresji, zaburzeń osobowości, przewlekłego bólu oraz lęku społecznego. Na tej podstawie metoda spełnia kryteria empirycznie potwierdzonego leczenia. Co ciekawe, istnieje pewna seria badań pokazujących, że terapia ISTDP jest również skuteczna w rękach nowych uczących się. Na tej podstawie opracowaliśmy szereg kursów wprowadzających (link do wprowadzenie do ISTDP) do pracy z elementami ISTDP dla osób, które już pracują w innych modalnościach terapeutycznych, których celem jest zwiększenie efektywności ich aktualnego podejścia. Dodatkowo w trakcie swojej pracy dr. Habib Davanloo wypracował skuteczną metodę uczenia się przez doświadczanie w małych grupach pod ścisłym nadzorem superwizorów, model ten stosujemy w trakcie naszych 3 letnich kursów podstawowych CORE ISTDP.
Podsumowanie
Ostatnie kryzysy i wyzwania w tym pandemia COVID-19 zrewolucjonizowały nasze podejście do psychoterapii, otwierając nowe możliwości i zmuszając do adaptacji innowacyjnych metod pracy. ISTDP, poprzez swoją strukturalną analizę, celową praktykę oraz integrację technologii, idealnie wpisuje się w nowe realia, oferując skuteczne rozwiązania dla osób potrzebujących pomocy terapeutycznej. W obliczu globalnych wyzwań, takich jak pandemia i konflikty zbrojne, ISTDP staje się nieodzownym narzędziem w pracy terapeutów, umożliwiając efektywne przekształcanie kryzysów w konstruktywne zmiany.
